Volunteer Feature - How Goenkaji's Chantings Led to Online Pāli Courses (Polish)
Jak śpiewy S.N. Goenki doprowadziły do powstania internetowych kursów języka palijskiego
Wieloletnie wysiłki wolontariusza
Jako mała organizacja z wielką misją (wzbogacania świata poprzez rozpowszechnianie słów Buddy), Pariyatti otrzymuje wsparcie od rzeszy nieocenionych ochotników i pomocników Dhammy, dzięki którym może pełnić swą służbę. W poprzednich wydaniach biuletynu pisaliśmy na temat sztuki czytania książek o Dhammie [w związku z edycją audiobooków] oraz o produkcji filmu „Seeds of Awarness” („Nasiona Uważności”). Tym razem pragniemy zajrzeć za kulisy Ośrodka Edukacyjnego Pariyatti (Pariyatti Learning Center – PLC), dostępnego na stronie: https://learning.pariyatti.org/ .
Zapytaliśmy Klausa Nothnagela w jaki sposób powstają te internetowe pomoce do nauki języka palijskiego. Poniższy artykuł opiera się na informacjach, które nam przekazał. Ku naszej radości i zaskoczeniu, rzucają one zarazem światło na dawniejsze czasy.
Klaus zaczął praktykować Vipassanę z S.N. Goenką na początku lat 1970. Naukę palijskiego rozpoczął w późnych latach 1980. Spoglądając wstecz uświadomił sobie, że o jego zainteresowaniu i zbliżeniu do palijskiego zdecydowało pewne doświadczenie z pierwszego kursu. Wielu medytujących, gdy wraca pamięcią do swych pierwszych kursów, przyznaje, że na sen poświęciło więcej czasu niż zakłada program kursu. Tak samo było również w przypadku Klausa.
Spędziwszy kilka pierwszych poranków na dosypianiu, w dniu, w którym Klaus pojawił się w końcu w sali medytacyjnej o wczesnej porze, zaskoczył go widok S.N. Goenki siedzącego na miejscu Dhammy i śpiewającego. „Wydało mi się, że cała sala zanurzyła się nagle w atmosferze ciszy i spokoju. Zadziwiła mnie głębia mojej medytacji w tym momencie”, powiedział Klaus. „Dopiero dziesięć lat później dowiedziałem się, że słowa, które wtedy usłyszałem, pochodziły z sutty wygłoszonej przez Buddę w języku palijskim”.
Zdobywanie wiedzy
W późnych latach 1980. Klaus dowiedział się z trudno wtedy dostępnego biuletynu (w wersji papierowej, bo nie było jeszcze Internetu) wydawanego przez Vipassana Research Institute (VRI – Instytut Naukowy Vipassany) o planowanym przez VRI rocznym stacjonarnym kursie języka palijskiego. Klaus wciąż pamięta entuzjazm, jaki go ogarnął. Ale ponieważ był już wtedy żonaty i pracował jako nauczyciel w państwowej szkole w Niemczech, szanse na taki roczny wyjazd – w dzisiejszych czasach już nic nadzwyczajnego – wydawały mu się bardzo nikłe. „Dziwnym trafem znalazłem lukę w oficjalnych przepisach i przyznano mi cztery lata urlopu – który, jak się później okazało, był pomyłką urzędową”.
Dhamma działa i Klausowi szczęśliwie udało się wziąć udział w tym pierwszym kursie języka palijskiego. Tam poznał Seana Salkina, który – podobnie jak Klaus – jest obecnie jednym z nauczycieli prowadzących warsztaty palijskiego organizowane przez Pariyatti. Zwłaszcza w tamtych czasach Indie nie słynęły z dobrej organizacji i w rezultacie uczestnicy kursu więcej czasu spędzili na służbie w Dhamma Giri niż na studiowaniu palijskiego.
Mimo poczucia, iż jego ówczesna znajomość języka była „mniej więcej zerowa”, Klaus zgłosił się na ochotnika, gdy VRI poszukiwało redaktora bądącego wówczas w użyciu przekładu Satipaṭṭhāna Sutty – Vipashyana Vishodhan Vinyas wydanego przez All India Press – niepełnego i zawierającego szereg błędów. „Powoli brnąłem przez suttę; niemal każde słowo sprawdzałem w słowniku. Zrobiłem dosłowne tłumaczenie i poprawiłem kilka błędów. Proces ten odświeżył i pogłębił moje zainteresowanie palijskim i zacząłem spędzać każdą wolną chwilę czytając różne sutty”.
Od ucznia do nauczyciela
Po powrocie do Niemiec w 1997 roku Klaus dowiedział się, że Goenkaji wyraził życzenie, aby kursy palijskiego odbywały się na całym świecie i osobiście poprosił Klausa, by ten rozpoczął prowadzenie warsztatów języka palijskiego. Nie bez pewnych wątpliwości Klaus przygotował trochę prostych materiałów i tak zorganizowany został pierwszy trzydniowy kurs palijskiego, który miał miejsce w Dhamma Geha, ówczesnym ośrodku niemieckim. (Obecnie ośrodki Vipassany służą wyłącznie praktyce medytacyjnej a kursy palijskiego organizowane są w innych miejscach).
Gdy tylko w Niemczech pojawiła się możliwość wzięcia urlopu nauczycielskiego, Klaus wraz z żoną – oboje prowadzili już wtedy kursy Vipassany – mogli uczestniczyć w 45-dniowym warsztacie palijskiego prowadzonym przez Tandonji w miejscu sąsiadującym z ośrodkiem Dhamma Salila. Tandonji powiedział, że materiały do warsztatu zostały dobrane dość przypadkowo i że w przyszłości chciałby je usystematyzować. Poprosił Klausa o przeszukanie, wybór i odpowiednie uporządkowanie sutt, tak by objaśniały one Szlachetną Ośmioraką Ścieżkę. „I tak już nosiłem się wówczas z zamiarem odnalezienia wszystkich sutt, do których Goenkaji odnosi się w wykładach podczas kursów 10-dniowych oraz dłuższych (np. cytatów takich jak ‘z ciemności w światłość’; ‘tak trudno zetknąć się z nauczaniem (dullabho)’ i opowieści takich jak ta o mnichu Thera Mahātissa z Cīragumby, który praktykował niezłomną sīlę, nawet gdy umierał z głodu otoczony owocami mango) – miałem więc podwójne zadanie”, powiedział Klaus. W tym czasie nie pracował jeszcze nad utworzeniem strony internetowej PLC, lecz ówczesne starania doprowadziły do wyboru sutt w porządku, w jakim występują teraz w internetowym kursie „Exploring The Path” („Zgłębiając Ścieżkę”): https://learning.pariyatti.org/course/view.php?id=2.
Oto zarys programu zaprojektowanego przez Klausa: „Rozpocząć od tekstów wskazujących na to, jak rzadko trafia się szansa kontaktu z Dhammą, jak rzadko trafia się szansa nauczenia się właściwej praktyki medytacji i przyczynienia się do rozpowszechniania Dhammy, jak rzadko trafia się szansa zrozumienia i podążania Ośmioraką Ścieżką; następnie przejść do tekstów o finansowym wspieraniu Dhammy poprzez darowizny, o rezultatach tych działań i wynikających z nich korzyściach oraz o dzieleniu się zasługami poprzez praktykę Metty. Od tamtego czasu pracuję [na tym pomysłem] nieustannie!”
Warsztaty stacjonarne i materiały do samodzielnej nauki
Z wszystkich materiałów i doświadczeń zebranych na przestrzeni lat wynikało jasno, że na warsztaty stacjonarne nadają się, zdaniem Klausa, tylko teksty najłatwiejsze. Powstał więc pomysł by wykorzystać również pozostałe – z początku wydawało się, że w formie książkowej.
Podczas niegdysiejszego pobytu w VRI w Indiach Klaus poznał Ricka Crutchera, ówczesnego dyrektora Pariyatti. To właśnie Rick doprowadził do końca redakcję przekładu Satipaṭṭhāna Sutty (wspólnie z Patrickiem Given-Wilsonem). Skontaktował się więc z nim w sprawie ewentualnej publikacji. Rick jednak, świadom nadejścia ery cyfrowej, zaproponował udostępnienie materiałów w formie zdigitalizowanej, umożliwiającej naukę przez Internet, w formacie zawierającym informacje wstępne, słowniki oraz ścieżki audio. „Cały projekt przekształcił się w nowe i jeszcze bardziej wymagające wyzwanie”, mówi Klaus i wyjaśnia, że oznaczało to konieczność nauczenia się obsługi różnego rodzaju oprogramowania oraz sprzętu nagrywającego. „Nie jestem wallah [w jęz. hindi – ‘spec’] od komputerów!”, powiedział. „Ale okazało się, że jest przy tym jeszcze więcej zabawy, bo przygotowując materiały wstępne natykam się na liczne teksty i informacje, do których w innym wypadku bym nie dotarł”.
Uzupełnianie materiałów na stornie PLC trwało trzy lata dłużej niż zakładano, a to ze względu na wymienione przez Klausa dodatkowe zadania. Strona PLC została w końcu uruchomiona w podczas pełni Księżyca w lipcu 2011 roku, dla upamiętnienia dnia pierwszego wykładu wygłoszonego przez Buddę (Dhammacakkapavatana Sutta).
Wciąż jednak powstają nowe lekcje (choć Klaus przyznaje, że publikacje materiałów – z powodu obowiązków głównego nauczyciela w nowym polskim ośrodku Dhamma Pallava – są obecnie mniej regularne, niżby sobie życzył). Jeśli może pracować w swym domowym, specjalnie w tym celu urządzonym ‘kąciku palijskim’ – „Udaję się tam w każdej wolnej chwili” – opracowanie jednej lekcji zajmuje Klausowi co najmniej tydzień, przy nakładzie pracy od pięciu do sześciu godzin dziennie. „Obecnie jednak praca ta rozkłada się raczej na miesiące i wykonuję ją małymi partiami. Często zdarza mi się wpaść na jakiś pomysł (czasem przychodzą one do głowy w trakcie medytacji) związany z lekcją, nad którą pracuję – zapamiętuję go i wracam do niego później, gdy nastanie odpowiedni czas”.
Sprawdzając znaczenia konkretnych terminów Klaus korzysta z reguły ze strony CST (Chatta Sangayana Tipitaka przygotowanej przez VRI – https://www.tipitaka.org/chattha) oraz z jej opcji wyszukiwania. „Potem czytam również wszelkie dostępne w mej prywatnej bibliotece odniesienia do danego tekstu. Jest to inspirujące i przynosi wiele nowych pomysłów. Następnie powstaje z reguły pierwsza, surowa wersja przekładu sutty, zaś w dalszej kolejności zastanawiam się nad treścią wstępu oraz wyborem słów, które należałoby wyróżnić”.
Strona PLC oferuje obecnie trzy bezpłatne kursy internetowe: wstęp do języka palijskiego (https://learning.pariyatti.org/course/view.php?id=3), średniozaawansowany kurs języka palijskiego („Exploring the Path”) oraz kurs o nazwie Buddhasahassanāmāvali (https://learning.pariyatti.org/course/view.php?id=6), wykorzystujący strofy autorstwa nauczyciela Vipassany, S.N. Goenki, jako podstawę do nauki palijskiego.